Rasûl kelime anlamı : Bu kelimesinin kök anlamı : arapça'da ( ر س ل) r-s-l kökünden türeyen acele etmeden gönderilen, yollanmak anlamına gelmektedir.Rasul kelimesi ise hem gönderilen mesaj için ,hem de mesajı yüklenip ileten götüren kimse anlamındadır. Çoğu meallerde bu ayete Allah ve rasulu denmiş.Rasul kelime anlamı gönderilen” demektir. Allah'tan aldığı vahiy ileten ,tebliğ edene rasul dendiği gibi , gönderilen kitaba da rasul denir Kur'an'da resul kelimeleri ya elçi ya da Allah’ın Kitabı anlamındadır.Yüce Allah Uhud savaşında dönüşü Hz Muhammed A.S öldüğüne dair haberler yayılması üzerine Ali-İmran 44 ayet nazil olur Allah şöyle buyurur :Muhammed, yalnızca bir elçidir. Ondan önce nice elçiler gelip geçmiştir. Şimdi o ölürse ya da öldürülürse, siz topuklarınız üzerinde gerisin geriye mi döneceksiniz? Elçi ölümlü, Kitap kıyamete kadar kalıcıdır,Bu ayette gönderilen ( resul) kitaptaki hükümlerdir. Elçi'si içinde ,hükümler kapsadığı için bu ayette rasul /Allah'ın gönderdiği kitab anlamındadır.Ayrıca rasul kelime sinin farklı kullanımları olan ayetler vardır.( insan,kitap ve melekler için de kullanılmaktadır.)Ama Nebi (nübüvvet) hususidir.
Kur'an'da geçen resul kelimesinin türkçede tam karşılığı elçi kelimesidir.Çoğul olarak Rusûl -Rasûl -Mürsel kelimeleri gelir
Rasul kelimesi kur'an'daki anlamı nebilerin vasıfları için tebliğ eden ,duyuran , çağrı ,davet eden,gösteren,örnek alınması anlamında gelmektedir.Bu kelimenin alanı umumîdir Kuran-ı kerimde Rasul kelimesi,sadece insanlara has bir olgu değildir,bu kelime insan,kitap ve melekler için de kullanılmaktadır
Risalet, Rasul kelimesinin r-s-l kök türevlerinden türeyen bu kelime de ''görev mesaj,vazife, misyon, mektup '' anlamına gelir.Aldığı görevi kendinden bir şey katmadan, eksiltmeden bir yerine getirmek sadece görev için gitmek demektir
Raşedâ kelime anlamı :Doğruluk,çıkış yolu, kurtuluş reçetesi, başarı, kolaylık” anlamına gelir.Aynı kökten Raşîd aklı başında reşid, olgunluk ,anlamına gelir.Kul her şartta Allah’ı anacak hemde başarıya .ulaşması için yardımını isteyecektir.
Ricz :İnsanı güzel yaratılışla yaratan Allah'a karşı fıtrata uymayan ,kirletici çirkin,dinen pis olan ve azaba sevk eden günah'a denir. İslâm’a göre Necise /Necaset, murdar ve pis olan şeylere denir.Pis olmak; çirkin bir fiil işlemek" anlamlarındaki reces masdanndan türemiş bir isim olan rics kelimesi "pis olan şey, pislik" demektir.Maddi manevi olarak dört çeşittir.akıl açısından, din açısından ve bunların hepsi bakımından olmak üzere ayetlerde dört türlü pis işleri ifade eden ricz-rucz-’neces-rics kelimeleri ayetlerde geçtikçe anlamlarını farklarını inceleyelim inşaALLAH
Rics kelime anlamı : "Çirkin iş işlemek, pis olmak" anlamındaki çağulu ercas olan , rics kelimesi sözlükte kısaca "pislik, murdar, çirkin iş, işkence, küfür, günah, şeytan vesvesesi" gibi manaları ifade etmektedir.On yedi yerde geçen bu kelime, şeytan işi sayılan içki, kumar, dikili taşlar, kumar aletleri; kan,-leş,-domuz eti; ikiyüzlü kafirler ve putların bizatihi kendisi gibi maddi pislikler yanında, namusa halel getirecek cinsel suçlar/ öfke,azap ve imansızlık gibi. Şöyle ki ; ricz” kirletici günah,-rucz ‘terketilecek günah’,-neces -çirkeflik,-rics -iğrençlik’manen mecazi pislikler anlamında kullanılmaktadır. Rafes ; çirkin ve açık-saçık (müstehcen) söz anlamına da gelir.
Rics İslâm’a göre Necise /Necaset, murdar ve pis olan şeylere denir.Pis olmak; çirkin bir fiil işlemek" anlamlarındaki reces masdanndan türemiş bir isim olan rics kelimesi "pis olan şey, pislik" demektir Birincisi, hislerle anlaşılan, İkincisi de gözle görülebilen, maddi olan mecazidir. Doğası itibariyle akıl açısından, din açısından ve bunların hepsi bakımından olmak üzere dört türlü ricsten söz edilebileceğini belirtir. Bunlar için sırasıyla: pis olan nesne., Allah'a ortak koşmak, içki, murdar hayvan eti (meyte)gibi..
Çirkin iş işlemek, pis olmak" anlamındaki çoğulu ercas olan , rics kelimesi on yedi yerde şeytan işi sayılan içki, kumar, dikili taşlar, kumar aletleri; kan,-leş,-domuz eti; ikiyüzlü kafirler ve putların bizatihi kendisi gibi maddi pislikler yanında, namusa halel getirecek cinsel suçlar/ öfke,azap ve imansızlık gibi.arapça ricz kirletici günah,-rucz terketilecek günah’neces -çirkeflik,-rics -iğrençlik manen mecazi siğalarında gelir.
Kur’an’da rics sakınılması gereken pisliklerdir
Allah’ın yarattığı selim fıtrat çizgisi üzerinde yine O’nun lutfettiği aklı kullanmayıp küfür veya şirk bataklığına saplananlar, içi kararmış inatçı münafıklar, onur kırıcı itham ve iftira eylemi, domuz eti, içki, kumar, dikili putlar ve gaybdan haber alma amacıyla falcılık yapma. Rics ae maddî ve mânevî kirliliği ifade etmek üzere kullanılmıştır Arapça’da aşağılanmayı hak etmiş kişileri veya tiksinti uyandıran durumları nitelemek için kullanılan rics kelimesinin âyet ve hadislerde bazı nesnelere, davranışlara ve insan tiplerine nisbet edilmesinin sebebi, yetkin vasıflarla donatılıp üstün konumda tutulan insanın bazı durumlarda bu mertebesini korumaması ve bir âyette işaret edildiği gibi (et-Tîn 95/5) kendisini “aşağıların aşağısı”na indirmesidir. Bu sebeple ricsin yer alan söz konusu kötü nitelik ve davranışları insan psikolojisi açısından iğrenç telakki edilecek biçimde tasvir ederek onurunu koruyan kişilerin bunlardan sakınması gerektiği mesajını vermektedir.
Rububiyet kelime anlamı :Allah’ın rububiyeti O’nun yaratılmışlar âlemine bakan yönüdür sonsuz kuvvet ile idaresi altına alan, tedbir ve terbiye eden . Yani bunları yapabilecek sonsuz bir güce sahip olmaktır. Yaratmak, rızık vermek, diriltmek, öldürmek, yağmur yağdırmak, bitkileri yeşertmek ve kâinattaki işleri çekip-çevirmek gibi, yegâne Rab olan Allah Teâlâ'nın fiilleridir.
Uluhiyet kelime anlamı : ibadet edilmeye lâyık olan yegâne mabud bütün varlıkları yaratan Allahtır" diye ifade edilebilen hakikat. Yalvarıp-yakarmak,korkmak, ümit etmek, tevekkül etmek,tevbe etmek, istemek, ürpermek, adak adamak ve imdat dilemek gibi kulun fiili olan ibâdetlerdir Bunu yapan mü’minler, sadece Allah’a itaat etmek ve O’nun rızasını kazanmak için yaparlar.
Rüşd kelime anlamı : Doğru yolu bulup bağlanmak, hayra isabet etmek, akıl ve ruh bakımından olgunlaşmak, dinine ve malına gelecek zararı bilmek, doğru düşünmek, iyi ve doğru olan şeyleri yapabilme olgunluğuna ulaşmak demektir.
Rüşd, kavram olarak ‘ğayy’ın, (yani şaşırma, sapıtma ve doğru yolu bilememenin) zıddıdır.Rüşd, doğruluktur, yani istikamet üzere olmaktır. Kur’an-ı Kerim’in pek çok yerinde Rüşd kelimesi, dosdoğru yol, Hakk yol manalarında kullanılmaktadır. Türkçe’de kullanılan ‘Rüştünü ispat etmek’ deyimi, kişinin aklını iyi kullanması, doğru olan şeyi yapabilme, iyi olan şeyleri tercih edebilme olgunluğuna ulaştığını ifade eder. Rüşd bir bakıma mükemmelliğin başlangıcıdır. Çünkü kemale giden yolun ilk basamağını Rüşd oluşturmaktadır.Gava /ğay : Gayy, "rüşd"ün zıddıdır. Aklın istikametini ve yolun doğrusunu kaybetmiş demektir. Yanlış bir dini inanç, boş hayallere kapılarak bişeyler yapmak demektir.
Rab Kelimesi Bir şeyi yetkinlik noktasına varıncaya kadar kademe kademe inşa edip geliştirmek mânasındaki rab (rabb) kelimesi daha çok sıfat gibi kullanılır ve kelimeye hepsi de sadece Allah'a ait olmak üzere “mâlik, seyyid, idare eden, terbiye eden, gözetip koruyan, nimet veren, ıslah edip geliştiren,ibadet ,kulluk edilen ilah anlamlarına gelir.Kısaca Rab bütün varlıkların SAHİBİ ve TERBİYE eden diyebiliriz
Rab kelime anlamı : Kur’an-ı Kerim’de tam 968 yerde geçer. Rab kelimesinin çoğulu olan “erbâb” 4 yerde ve bu kelimeden türemiş olan “rabbâniyyûn” 3, “ribbiyyûn” ise bir yerde kullanılır. Toplam olarak “Rab” kelimesi ve türevleri Kur’an’da 976 yerde tekrar edilir Rab ismi, Kur’an’da Allah lafzından sonra en çok kullanılan isimdir. İlginçtir ki, ilk nazil olan 30 sûrede “Rab” ismi 80 kez geçtiği halde, “Allah” ismi sadece 20 kez geçer. Buna göre Rab lafzı, Allah lafzının dört katı olmuş oluyor. Elbet bu gerçek, bizlere çok mesaj verir.
Rab kelimesinin öncelikli ve ağırlıklı mânasının, terbiye etmek, büyütüp yetiştirmek olduğunu söyleyebiliriz.Her şeyi yaratan sonra da onu yaratılış amacına yöneltendir.“bir şeyi yetkinlik noktasına varıncaya kadar kademe kademe inşa edip geliştiren” mânasında daha çok sıfat gibi kullanılır ve kelimeye hepsi de Allah hakkında olmak üzere “mâlik, seyyid, idare eden, terbiye eden, gözetip koruyan, nimet veren, ıslah edip geliştiren, mâbud” gibi anlamlara gelir.
“Rab” kavramı, başka bir dilde tek kelimeyle kolayca ifade edilmeyecek kadar geniş kapsamlı ve zengin anlamlıdır.
Bu kelimenin taşıdığı belli başlı anlamlar şunlardır:
1-Terbiye etmek, Mürebbi: sorumluluğunu üstlendiği eğitimciye denir. Sahipi olması Besleyip büyütmek: Rab kelimesi, bu anlama geldiği için Arapçada çocuk bakıcısı veya yetiştiricisi olan anneye rabbe, babaya da rab denir.
2- Malik ve sahip olmak: Arapçada, bir şeye sahip ve malik olan kişi için o şeyin rabbi denir. Rabbe hezel beyt (bu evin sahibi)
3- Melik, efendi, sözü dinlenen kişi: “Buradan çıkınca efendine benden söz et” dedi. Ne var ki şeytan berikine efendisinin yanında (Yusuf’tan) söz etmeyi unutturdu. Bu âyette yer alan Rab kelimesi, bu sözcüğün değinilen anlamlara geldiğini kanıtlar.
4-Toplamak, yığmak: Rab kökünden türeyen ve “insanların toplandıkları yer” anlamına gelen el-mereb kelimesi, Rabkelimesinin, belirtilen anlamlara geldiğini gösterir.
5- Islah edip düzeltmek: Bir şey üzerinde otorite sahibi olmak: Arap dilinde “bir şeyi düzeltip tamamlayan” yahut “bir toplumu idare edip insanları kendine itaat ettiren” kimseyi belirtmek için de Rab kelimesi kullanılır.
Görüldüğü gibi Rab kelimesi terbiye eden, yöneten, besleyip gözeten, sahip ve malik olan gibi pek çok anlamlar taşımaktadır. Ancak bu anlamlarının hepsini birden tek kelime dile getirmek mümkün değildir. Bu özelliğinden dolayı Rab kelimesi,konunun hangi bağlamda kullanıldığına bakılarak manalandırılmalıdır.
Ruûsu eş şeyâtîni :Şeytanların başı, kötülüğü ,çirkinliği, hayırsızlığı zalimliği simgeler Araplar hoş göze güzel gelen ,hayranlık verici bir şey gördüklerinde melek gibi şer yok ,hayır var derler.Çirkin olumsuz bir şey gördükleri zaman bu şeytanın vechi yani yüzü yada bu şeytanın önde giden başı anlamında uğursuz ,şer ,hayırsız,zalim derler.Sembolik tasvirlerdir mecazi bir benzetmedir.
Rab kelime anlamı : Kur’an-ı Kerim’de tam 968 yerde geçer. Rab kelimesinin çoğulu olan “erbâb” 4 yerde ve bu kelimeden türemiş olan “rabbâniyyûn” 3, “ribbiyyûn” ise bir yerde kullanılır. Toplam olarak “Rab” kelimesi ve türevleri Kur’an’da 976 yerde tekrar edilir Rab ismi, Kur’an’da Allah lafzından sonra en çok kullanılan isimdir. İlginçtir ki, ilk nazil olan 30 sûrede “Rab” ismi 80 kez geçtiği halde, “Allah” ismi sadece 20 kez geçer. Buna göre Rab lafzı, Allah lafzının dört katı olmuş oluyor. Elbet bu gerçek, bizlere çok mesaj verir.
Rab kelimesinin öncelikli ve ağırlıklı mânasının, terbiye etmek, büyütüp yetiştirmek olduğunu söyleyebiliriz.Her şeyi yaratan sonra da onu yaratılış amacına yöneltendir.“bir şeyi yetkinlik noktasına varıncaya kadar kademe kademe inşa edip geliştiren” mânasında daha çok sıfat gibi kullanılır ve kelimeye hepsi de Allah hakkında olmak üzere “mâlik, seyyid, idare eden, terbiye eden, gözetip koruyan, nimet veren, ıslah edip geliştiren, mâbud” gibi anlamlara gelir.
“Rab” kavramı, başka bir dilde tek kelimeyle kolayca ifade edilmeyecek kadar geniş kapsamlı ve zengin anlamlıdır.
Bu kelimenin taşıdığı belli başlı anlamlar şunlardır:
1-Terbiye etmek, Mürebbi: sorumluluğunu üstlendiği eğitimciye denir. Sahipi olması Besleyip büyütmek: Rab kelimesi, bu anlama geldiği için Arapçada çocuk bakıcısı veya yetiştiricisi olan anneye rabbe, babaya da rab denir.
2- Malik ve sahip olmak: Arapçada, bir şeye sahip ve malik olan kişi için o şeyin rabbi denir. Rabbe hezel beyt (bu evin sahibi)
3- Melik, efendi, sözü dinlenen kişi: “Buradan çıkınca efendine benden söz et” dedi. Ne var ki şeytan berikine efendisinin yanında (Yusuf’tan) söz etmeyi unutturdu. Bu âyette yer alan Rab kelimesi, bu sözcüğün değinilen anlamlara geldiğini kanıtlar.
4-Toplamak, yığmak: Rab kökünden türeyen ve “insanların toplandıkları yer” anlamına gelen el-mereb kelimesi, Rabkelimesinin, belirtilen anlamlara geldiğini gösterir.
5- Islah edip düzeltmek: Bir şey üzerinde otorite sahibi olmak: Arap dilinde “bir şeyi düzeltip tamamlayan” yahut “bir toplumu idare edip insanları kendine itaat ettiren” kimseyi belirtmek için de Rab kelimesi kullanılır.
Görüldüğü gibi Rab kelimesi terbiye eden, yöneten, besleyip gözeten, sahip ve malik olan gibi pek çok anlamlar taşımaktadır. Ancak bu anlamlarının hepsini birden tek kelime dile getirmek mümkün değildir. Bu özelliğinden dolayı Rab kelimesi,konunun hangi bağlamda kullanıldığına bakılarak manalandırılmalıdır.
Ruûsu eş şeyâtîni :Şeytanların başı, kötülüğü ,çirkinliği, hayırsızlığı zalimliği simgeler Araplar hoş göze güzel gelen ,hayranlık verici bir şey gördüklerinde melek gibi şer yok ,hayır var derler.Çirkin olumsuz bir şey gördükleri zaman bu şeytanın vechi yani yüzü yada bu şeytanın önde giden başı anlamında uğursuz ,şer ,hayırsız,zalim derler.Sembolik tasvirlerdir mecazi bir benzetmedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder